Monsters en proefstukken, wat zijn dat?

Antwoord:

Een monster of proefstuk is eigenlijk een voorbeeld van het materiaal of werk dat uiteindelijk gemaakt moet worden. Het monument staat er al, met alle materialen, afwerkingen en de daarbij behorende karakteristieke eigenschappen. Het is belangrijk om bij restauratie en onderhoud het herstelwerk zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij het bestaande werk. Compatibel noemen we dat. Maar waarom werkt een vakman hiermee?

Ondanks de ervaring is elke situatie net weer even anders en zit het hem nu net in de nuances. Juist door die ervaring zal een vakman elke keer weer op zoek gaan naar een goed resultaat. Het kan soms best een zoektocht zijn net die juiste structuur in het oppervlak te krijgen. Proberen, goed kijken, beetje aanpassen en nog een keer proberen.

“Ietsje lichter, of net een wat grotere korrel. Nee, volgens mij hebben ze die structuur in de mortel gekamd, of zou het toch slijtage zijn? Hoe zouden ze dat in het verleden toch gedaan hebben?”

Wanneer gebruik je monsters en proefstukken?

Soms worden bij de restauratie oude materialen hergebruikt, zoals bakstenen en dakpannen. Door een monster aan te leveren wordt gekeken of het nieuwe materiaal aansluit bij het bestaande. Maar ook monsters om de kwaliteit te beoordelen zijn noodzakelijk. Het ene stuk hout is het andere niet.

Ook bij kleine wijzigingen die worden aangebracht is het belangrijk goed na te denken over de consequenties die dat heeft voor het detail of beeld. Na-isolatie bijvoorbeeld. Op het dak, of door middel van dun isolatieglas. Dit heeft gevolgen voor de details en aansluitingen. Daarvoor maakt de restauratietimmerman eerst een proefstuk, voor hij aan het hele dak begint.

Vastleggen voor de toekomst

Naast het maken van een proefstuk is het ook belangrijk dat proefstuk vast te leggen. Zo weten we voor toekomstig onderhoud welke materialen de vorige keer zijn toegepast. Bij de oplevering van een project is het dan ook gebruikelijk een opleverdossier aan te leveren. Hierin staat bijvoorbeeld welke materialen er zijn gebruikt en welke verf en kleuren voor het schilderwerk.

Advies:

Wij adviseren om bij dit soort werkzaamheden een Erkend Restauratie Bouwbedrijf in te schakelen. Zij hebben de juiste ervaringen en contacten om restauraties uit te voeren zodat deze passen bij het monument.

Dit artikel is aangeleverd door vakgroeplid Jurriëns West.