Vraag:

Hoe verstevig ik een te lichte constructie van een rijksmonument?

Aan de Lingerzijde 63 in Edam staat een bijzonder rijksmonument met een rijke historie. Dit pand, gebouwd in 1589, is een van de eerste stenen huizen van de stad, dat gebouwd is na de grote brand van 1587. Door de eeuwen heen is het meerdere keren verbouwd en aangepast aan de woonwensen van verschillende generaties. Nu staat de nieuwe eigenaar, Kees Hendriks, voor een grote uitdaging: hoe versterk je de constructie van zo’n oud huis zonder afbreuk te doen aan de historische uitstraling?

Restaureren met respect voor het verleden

Om deze vraag te beantwoorden, schakelde Hendriks ervaren vakmensen in, waaronder het ERM-gecertificeerde restauratiebedrijf Akerbouw, onder leiding van Edo Bosman. Een deel van hun opdracht omvatte het verstevigen van de verdiepingsvloer, om draagkracht te bieden aan een slaap-en badkamer op de eerste verdieping, zonder dat de ingreep afbreuk doet aan het historische karakter van het pand. Daarnaast bleken deze tussenbalken in de bestaande situatie al onderhevig aan een te grote doorbuiging, zie de foto hieronder.

Antwoord: Versterk de tussenbalken

Een voorstel vanuit de constructeur omvatte het verstevigen van de verdiepingsvloer met twee lagen underlayment dat overnaads zou moeten worden verlijmd over het bestaande vloerhout. Voor de tussenbalken, zichtbaar op de begane grond, was een oplossing geschetst uit underlayment opgeklampt tegen de bestaande tussenbalken bevestigd met grote moerbouten. Hoewel technisch solide, zou deze methode niet passen bij de uitstraling van een 16e-eeuws huis.

Akerbouw kwam daarop met een aangepast tegenvoorstel waarin de bestaande oude tussenbalken behouden blijven. Deze worden voorzien van opgeklampt grenenhout in plaats van underlayment, zorgvuldig uitgevuld, verlijmd en doorgeschroefd. Grote bouten in het zicht worden vermeden, zodat de authentieke uitstraling van de tussenbalk behouden blijft. De onderzijde van de balken wordt afgewerkt met een grenen dekdeel en een duivejagerprofiel, waardoor de krimpnaad tussen het liggende en staande dekdeel subtiel wegvalt. Zo gaat de versteviging op een esthetische manier op in het originele balkenplafond, en wordt het behoud van de bestaande constructie gewaarborgd door toepassing van de restauratieladder.

Door gebruik te maken van materialen die historisch correct zijn en aansluiten bij de oorspronkelijke stijl wordt de historische waarde van het huis gerespecteerd en blijft de authentieke uitstraling behouden.

Deze vraag werd beantwoord door Vakgroep-lid Akerbouw uit Uitgeest.

Voor meer informatie: www.akerbouw.nl