Vraag:

Hoe restaureer je houtrot in een balkon van een rijksmonument?

In het pittoreske Muiden staat de Vechthoeve – beter bekend als het ‘Pippi Langkoushuis’. Deze boerderij is gebouwd in 1899 door de familie Dikkeboom. Door de ligging nabij de vesting Muiden moest het pand destijds volledig uit hout worden opgetrokken, zodat het in geval van vijandelijkheden kon worden afgebrand. Na een letterlijk bewogen geschiedenis – de Vechthoeve moest 400 meter wijken voor de aanleg van de A1 – is het monumentale pand toe aan grondige restauratie.

Balkonrestauratie met behoud van sierwerk

Wanneer hout langdurig te vochtig is, kunnen schimmels het hout aantasten. Dit is helaas ook het geval bij de monumentale Vechthoeve. Onvoldoende afwatering en ventilatie in combinatie met verkeerde materiaalkeuze hebben hier geleid tot houtrot op verschillende plekken. Dit heeft zowel de uitstraling als de constructie van het rijksmonument sterk aangetast. Maar hoe restaureer je een balkon van een houten rijksmonument, waarbij het rijk versierde sierwerk intact moet blijven?

Antwoord: Oregon Pine en ambachtelijk vakwerk

De restauratie van de Vechthoeve wordt uitgevoerd door PHB Deventer in opdracht van Hoogerlust BV. We vroegen projectleider restauratie Hennie Schrijver hoe zij dit aanpakken. “We beginnen met het opnemen van de schade en het verwijderen van het aangetaste hout. Dit doen we door het hout weg te steken met een beitel en grotere onderdelen te verwijderen met een Feinzaag. We verwijderen alleen zoveel als nodig. Zo zorgen we dat eventuele schimmelsporen verwijderd worden en niet meer terugkomen, en dat er zoveel mogelijk origineel houtwerk behouden blijft.”

Voor het herstel van de houten onderdelen gebruikt PHB Deventer Oregon Pine. Deze houtsoort lijkt qua dichtheid en eigenschappen sterk op het originele grenenhout. “We vervangen de originele balusters van de aangetaste balustrade door met de hand vervaardigde kopieën. Onderdelen worden op ambachtelijke wijze gerepareerd of gereproduceerd, zodat het pand zijn historische karakter behoudt. Daarnaast zorgen we ervoor dat de bevestigingsmaterialen ook tegen de weersomstandigheden bestand zijn, door bijvoorbeeld gebruik te maken van RVS bevestigingsmiddelen.”

Vakmanschap doorgeven aan de volgende generatie

Niet alleen het monument wordt voor de toekomst behouden – PHB investeert ook in vakmanschap. PHB Deventer werkt bij dit project samen met leerlingen van het RIBO – Restauratie & Innovatie in de Bouw in Overijssel. Hierdoor krijgen jonge mensen de kans om het restauratievak in de praktijk te leren en de fijne kneepjes van het ambacht te ontdekken.

Deze vraag werd beantwoord door Vakgroep-lid PHB Deventer.

Voor meer informatie: www.phbbouw.nl