Vakmanschap
In de lucht boven boerderij Den Burgh in Hoofddorp is het een komen en gaan van vliegtuigen. Op de grond werken de restauratie-vaklieden intussen onverstoorbaar door aan de herbestemming van dit gemeentelijke monument tot restaurant.
‘Den Burgh is vooral bijzonder vanwege de prachtige kapconstructie met Philibertspanten. Deze gebogen spanten, ook wel schenkelspanten genoemd, hebben als voordeel ten opzichte van normale spanten, dat er grotere ruimten te overbruggen zijn. Je zult hier straks riant kunnen eten en vergaderen. Ook het aanzicht van het pand is trouwens prachtig, een smaakvolle gevel achter twee oude kastanjebomen. Het moet een voorname boerderij zijn geweest.‘ Aan het woord is Joachim van Assema, projectleider bij restauratiebouwbedrijf Holleman uit Santpoort. ‘De boerderij dateert uit 1859 en is naar onze begrippen dus nog niet zo oud. Jammer genoeg troffen we toch veel zwam en houtrot aan. Dit komt niet alleen door langdurige leegstand, maar ook door overdadige isolatie van het pand. In de omgeving van Schiphol zijn veel gebouwen in de jaren ’90 voorzien van nieuwe kozijnen, geluidswerend glas en isolatieplaten om in de binnenruimte het aantal decibellen omlaag te brengen. Den Burgh heeft geleden onder het gebrek aan ventilatie, dat daardoor ontstond. Ongeveer de helft van de balken moet gerestaureerd of vervangen worden, vooral de balkkoppen zijn slecht.’
Ook uitvoerder Karel van Beelen is enthousiast over dit restauratieproject. ‘In dit werk komen alle mogelijke takken van sport aan bod. We zijn gestart met het ontmantelen van het pand, waarbij het uitgangspunt was om zoveel mogelijk onderdelen en materialen te handhaven en hergebruiken. De toegepaste baksteen zag er redelijk goed uit, het is een 19e eeuwse steen en de baktechniek was toen al behoorlijk ver gevorderd. Dus er hoefden maar weinig bakstenen vervangen te worden. De cementvoegen worden wel verwijderd en vervangen door een kalkrijke snijvoeg. We hebben net enkele proefstukken opgezet, zodat de opdrachtgever een keuze kan maken.’
Na het ontmantelen van de niet restauratieve delen, bleven kap, spanten en meerdere niet-dragende muren over. Dit geheel werd onderstempeld. De volgende stap was het aanbrengen van een nieuwe fundering en vloer, maar eerst ging Nederland met zomervakantie. Den Burgh bleef ‘zwevend’ achter. Van Assema vertelt: ‘Na de vakantie werden we geconfronteerd met een onverwachte bodemsanering, maar daarna konden we starten met het aanbrengen van 93 buispalen van 13 meter per stuk, als fundering onder de boerderij. Omdat de zwevende boerderij eigenlijk in de weg stond, konden geen lange palen worden toegepast. Er werd gekozen voor buispalen van één meter per stuk, die paal voor paal de grond in geheid werden en steeds aan elkaar werden gelast. Daarna werd de begane grondvloer gestort.’
Bij herbestemming van monumentale gebouwen is doorgaans sprake van een combinatie van werkzaamheden. Naast de restauratieve ingrepen is bij de herbestemming van boerderij Den Burgh naar een groot restaurant, ook sprake van nieuwbouw. Van Assema: ‘zowel aan de achterzijde als aan de zijkant van de boerderij zijn uitbreidingen gepland. Voor de nieuwbouwdelen is gekozen voor contrasterende moderne ontwerpen met toepassing van aluminium, staal en glas. Overigens worden enkele buitenwanden wel gepotdekseld, hetgeen vroeger bij de paardenstal hier ook het geval was.’
Van Assema sluit af met de constatering dat de herbestemming van boerderij Den Burgh wel een gecompliceerd werk genoemd mag worden, waarin restauratie, renovatie en nieuwbouwvaardigheden aangewend moeten worden. ‘Alle mogelijke materialen en bouwtechnieken zien we hier voorbij komen. Neem bijvoorbeeld de afzinkkelder van 4 bij 8 meter. Hiervan zijn boven de grond de wanden geplaatst en vervolgens zijn graafmachines aan de slag gegaan. De kelder zakt dan langzaam de grond in en tot slot hebben we er nog een vloer ingestort. Hypermodern toch! Restaurant Den Burgh, dat zich hier in het voorjaar van 2013 zal vestigen, wordt een uitzonderlijke mix van oud en nieuw.’